İradiye,İradecilik,
İstenççilik. (İng. voluntarism).
Volontarizm.
Ruhsal olayların ve bilgi sürecinin temelinde istenci gören bilimdışı öğreti, iradenin, akıldan daha üstün olduğunu ileri süren öğreti. İstenççilik, istenç kavramına bağlı olarak ortaya çıkmış olan felsefi ve psikoloji öğretilerini kapsayan akımın adıdır. Belirleyici olan istençtir.
(Lat. voluntas = irade) : Usa ve bilmeye değil de istence üstünlük tanıyan, ruhsal olayların ve bilgi sürecinin temelinde istenci gören felsefe ve ruhbilim öğretisi. Terim olarak ilkin Tönnies kullanmış. Ama daha ortaçağda istenççi doğrultuda olan filozoflar var. Augustinus bütün ruhsal yetilerde istencin bulunduğunu, giderek hepsinin istençten başka bir şey olmadıklarını ileri sürer. Duns Scotus' a göre istenç düşünmenin üstündedir. Kılgılı usa üstünlük tanıyan Kant' a göre, salt değerli olan yalnızca iyi istençtir. Fichte istenci evrenin salt yaratıcı ilkesi sayar. İstenci fizikötesi dizgesinin temeli yapan Schopenhauer'e göre (istenççiliğin klasik filozofu sayılır) her gerçeğin temel ilkesi istençtir.
İstence üstünlük ve öncelik tanıyan, hem bilgi sürecinde hem de ruhsal olayların meydana gelmesinde istenci belirleyici olarak gören eğilimlerden oluşmaktadır. Ortaçağ felsefesinde istenççi denilenilecek düşüncelerin ve filozofların ortaya çıkması sözkonusudur. Augustinus bu filozofların önemlilerindendir, ona göre ruhsal yetilerin belirleyicisi istençtir. Duns Scotus'da istence esas rolü veren bir başka ortaçağ filozofudur. 18. yüzyıl felsefesinden itibaren ise istenç kavramının yeniden önem kazandığı görülmektedir. Kant'ta mutlak dikkate değer olan anlamında, Fichte'de evrenin mutlak yaratıcı ilkesi anlamında istenç kavramının kullanımı ortaya çıkmaktadır. Ancak istenci felsefesinin mutlak bir ilkesi haline getirmiş olan filozof asıl olarak Arthur Schopenhauer' dir. Ünlü yapıtının adını Schopenhauer, istenç ve tasarım olarak Dünya başlığıyla yayınlamıştır. Ona göre istenç, her türlü gerçekliğin temel ilkesidir. İstence önem kazandıran bir başka filozof ise, Schopenhauer'in yolunda giden Nietzsche'dir. En yüksek iyi olarak yaşamayı gören Nietzsche'ye göre, yaşamın olduğu her yerde güçlülük istenci de vardır, dünyanın özü güçlülük istencidir. Nietzsche güç istenci kavramını öne sürer ve buna göre yaşamın olduğu her yerde bu istencinde olduğunu belirtir. Dünyanın ve yaşamın özü güç istencidir.
Friedrich Wilhelm Nietzsche 15 Ekim 1844 tarihinde doğan ve 25 Ağustos 1900 yılında vefat eden, “Güç İstenci”, “Üstinsan”, “Bengidönüş” gibi özgün fikirlerle tanınan Alman filozoftur.
İradiye,
