Pugaçov,Yemelyan-Emelyan Ivanovich Pugachev (1742 - 1775).
II. Katerina döneminde Rusya İmparatorluğu'na karşı ayaklanan Kazak lider, Rus isyancı. Rusya Zimoyevskaya' da 1742′ de doğmuş ve 19775 Moskova' da ölmüştür.
1773'te Yemelyan İvanoviç Pugaçov önderliğinde Rusya'da sertliğin kaldırılması amacıyla büyük bir köylü ayaklanması başladı. Katerina II’nin soylulara serfler üstünde geniş haklar tanıması üzerine kanlı isyan başlamıştır. Serf ordusu çeşitli yörelerden köylülerin katılımıyla kısa sürede güçlendi ve Rusya'da 18. yüzyılın en büyük köylü ayaklanmalarından biri yaşandı. Bu sırada Rus ordusunun Osmanlılarla savaşıyor olması isyancıların işini kolaylaştırdı. Don ve Ural Kazaklarıyle Volga vadisinin başkırt halkı da bu ayaklanmaya katıldı. Kazaklar' dan büyük destek alan Pugaçev, Rus birliklerini yenerek Kazan'ı ele geçirdi.
Pyotr III, III.Petro unvanını alan Pugaçov, kısa zamanda 25 000 kişilik bir ordu kurdu, Karr ile Çernışov’un düzenli ordularını yendi. Hattâ Katerina II, Moskova serfleriııin bile ayaklanmasından korktu. Moskova ve St.Petersburg bile tehdit altındaydı. Pugaçov'un ordusu 1774'te çarlık ordusuna yenildi ve ayaklanma bastırıldı. Bu isyan Rusya'nın birçok bölgesinde çıkan köylü ayaklanmaları için bir kıvılcım olmuştur. Ancak Ruslar çabuk toparlandılar ve Osmanlı ile barış yaptıktan sonra tüm güçlerini Orta Asya'ya sürdüler. Pugaçev yenildi ve yakalanarak bir meydanda idam edildi. Pugaçev, Rusya tarihindeki en korkunç isyancılardan biri olarak anılır. Kazaklar içinse büyük bir halk kahramanıdır. Pugaçyovşçina’yı Ruslar uzun yıllar unutamadılar.
