Hayvanlar alemini, başlangıç olarak:
1. Omurgasızlar
2. Omurgalılar olmak üzere iki gruba ayırabiliriz.
* Hayvanlar aleminin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütler http://www.facebook.com/note.php?created&¬e_id=205186072848657&id=116857058373975
Phylum: Invertebrata (Omurgasızlar) – Metazoa
Omurgasızlar, en basit çok hücreli canlı olarak kabul edilen Trichoplax adhaerens’den itibaren başlayan metazoa aleminin altında incelenmektedir.
Yaşamın hiçbir evresinde, vücuda desteklik yapan bir notokord bulunmaz. Sinir sistemi gelişimi, ilkel gruplarda uyartılara bölgesel cevaplar verilmesi şeklindeyken, gruplarda gelişmişlik düzeyine göre değişiklik gösterir. Dolaşım, boşaltım ve sindirim sistemlerinin ortaya çıkışı, şubelerin evrimsel bir sıraya koyulmasıyla verilmiştir.
Gerçek dokulara sahip oluşlarına göre, omurgasızlar ilkin olarak iki gruba ayrılır:
1. Grup: Parazoa (Gerçek dokulara sahip olmayan canlılar)
2. Grup: Eumetazoa (Gerçek dokulara sahip canlılar)
1. Grup: Parazoa (Gerçek dokulara sahip olmayan canlılar)
Omurgasız hayvanların ilk grubunu oluşturan bu canlılarda, gerçek dokular bulunmaz. Bir hücrelilikten çok hücreliliğe geçişin temsilcileri olarak kabul edilen bu canlılar, sadece hücresel düzeyde özelleşme gösterebilmişlerdir. Bu nedenle de, vücutta belirli organ sistemlerinin varlığından söz edilemez. Hücreler tabakalaşma gösterseler de, bazal lamina adı verilen yapının veya hücreler arasında bağlantı bölgelerinin bulunmaması nedeniyle, doku varlığı kabul edilmez.
Bu gruba dahil olan 2 şube bulunur:
1. Phylum (Şube): Placozoa
2. Phylum (Şube): Porifera (Süngerler)
2. Grup: Eumetazoa (Gerçek dokulara sahip canlılar)
Omurgasız hayvanların geri kalan tüm şubelerini ve hatta omurgalıları da kapsayan bu grubun canlılarında, gerçek dokular bulunur. Özelleşme, doku düzeyinden organ ve sistem düzeyine kadar, çeşitli gelişmişlik seviyelerinde ortaya çıkar.
Bu grupta bulunan omurgasız hayvanlar, vücut simetrilerinin tipine göre iki alt grupta incelenirler:
1. Section (Grup): Radiata (Radial simetrili canlılar)
2. Section (Grup): Bilateria (Bilateral simetrili canlılar)
Hayvanlar aleminin üyeleri; gelişmiş bir sinir sistemine ve hareket yeteneğine sahip olan, hücrelerinde kloroplast taşımamaları nedeniyle kendi besinlerini kendileri üretemeyen, bu sebeple de dışarıdan organik besin almak zorunda olan canlılardır. Besin, sindirildikten sonra hücre içerisinde alınır. Heterotrof (ardıbeslek) olan bu canlılar, beslenme şekillerine göre ayrıca otçul (herbivor), etçil (karnivor), hepçil (omnivor), böcekçil (insektivor), vb. olarak gruplandırılırlar.
Phylum (Şube): Chordata (Omurgalılar)
İlkel gruplarda yaşamın belirli bir evresinde, gelişmiş gruplarda ise bütün yaşam süresince vücuda desteklik yapan bir notokord bulunur. Vücudun arka kısmında, kanallı bir sinir şeridi bulunur. Sölom boşluğu ve sindirim sistemleri çok iyi gelişmiştir.
En azından embriyonun ilkin safhalarında, mutlaka çift halde solungaç yarıkları görülür.
Genellikle bilateral simetri görülür. Triploblastik canlılardır. Segmentli yapı gösteren vücutlarında bir kuyruk bölgesi görülür.
Gerçek bir kafatasının bulunup bulunmamasına göre, iki grup halinde incelenirler.
1. Grup: Acrania (Kafatassızlar)
2. Grup: Craniata (Gerçek kafataslılar)
Grup 1 – Acrania: Protochordata (Kafatassızlar)
Kafatası, çeneler, omurlar ve çift üyeler bulunmaz. Tümü denizlerde yaşar. Bu gruptaki canlılar, 3 alt şube dahilinde incelenir.
1. Subphylum (Alt şube): Hemichordata (Yarım kordalılar)
2. Subphylum (Alt şube): Urochordata (Tunicata) (Kuyruğu kordalılar)
3. Subphylum (Alt şube): Cephalochordata (Başı kordalılar)
Grup 2 – Craniata (Gerçek Kafataslılar)
Gerçek bir kafatasları ve omurları mevcuttur. Vücutta baş, boyun ve gövde kısımları belirgindir. Gerçek çenelerin ve çift haldeki üyelerin olup olmayışına göre, iki altşubeye ayrılırlar.
1. Subphylum (Altşube): Agnatha (Çenesizler)
2. Subphylum (Altşube): Gnathostomata (Gerçek çeneliler)
kaynak: Tübitak
Cenk Önsoy tarafından http://www.biyolojigunlugu.com/regnum-alem-animalia-hayvanlar adresinde yayımlanmıştır.
