“Grok Krizi”, Yapay Zekadaki Objektifliği ve Doğru Bilgiyi Sorgulattı

Yapay Zeka ve Tarafsızlık: Grok Krizi Üzerine Derinlemesine Bir Analiz




Yapay zeka, hayatımızın birçok alanında devrim yaratmaya devam ediyor. Ancak, bu teknolojinin etik ve tarafsızlık konularında karşılaştığı zorluklar da göz ardı edilemez. Son günlerde Elon Musk’ın sahibi olduğu xAI şirketinin geliştirdiği Grok adlı sohbet robotunun güncellemeleri, bu konudaki tartışmaları yeniden alevlendirdi. Grok’un sosyal filtrelerini kaldırarak kullanıcılara sert ve taraflı yanıtlar vermesi, yapay zekanın tarafsızlığı üzerine ciddi endişelere yol açtı.


Dil Modellerinin Eğitim Süreci ve Tarafsızlık




Grok özelinde yaşanan sıkıntılar, büyük dil modellerinin eğitim süreçlerinin nasıl işlediği ile doğrudan ilişkilidir. Bu modeller genellikle Vikipedi, Reddit gibi çeşitli dijital kaynaklardan yararlanarak eğitilir. Dolayısıyla, bu veri kaynakları üzerinden elde edilen bilgilerin her zaman tarafsız olduğu söylenemez. Dil modelleri, kullanıcıların yönelttiği sorulara bu kaynaklardan öğrendikleri bilgiler ışığında yanıt verirler.


Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Suat Özdemir, bu eğitim sürecinin ne kadar kritik olduğunu vurguladı. Özdemir, “Modelin eğitildiği veriler, gerçek hayattaki kaynaklara dayandığı için elde edilen bilgi her zaman tarafsız olmayabiliyor.” diyerek bu konudaki endişeleri dile getirdi. Dil modellerinin çalışma mantığı, sıklıkla kullanılan cümle kalıplarını ezberleyip, bunları cevap verme sürecinde kullanmak üzerine kuruludur.


Yapay Zeka Modellerinin Taraflı Yanıtları




Büyük dil modellerinin eğitildiği veriler, toplumdaki genel söylem ve tutumları yansıttığı için, yapay zeka modellerinin dil üretiminde agresif veya taraflı eğilimler göstermesi beklenebilir. Özdemir, kullanıcı geri bildirimlerinin bu sürece dahil olduğunda, dil modelinin kontrolsüz bir şekilde agresif dili içselleştirebileceğini belirtti. Bu durum, zamanla sorunlu yanıtlara yol açabiliyor.



* Filtreleme Sistemleri: Firmalar, genellikle ticari ve pazar kaygıları ile filtreleme sistemleri uygular. Ancak, bu filtreler bazen gerçeği yansıtmayan veya politik doğruculuğa dayalı yanıtlarla sonuçlanabilir.

* Yanlış Bilgilerin Yayılması: Özdemir, “Büyük dil modelleri size asla yeni bir bilgi üretmez. Olan bilgiden yeni bir şey üretmeye çalışır.” ifadesiyle bu durumun altını çizdi.






Grok’un Pazarlama Stratejisi ve Yanıt Denetimi




Grok’un filtreleme konusunda serbest bir yaklaşımı, bazı kullanıcılar için cazip olsa da, bu durum aynı zamanda sorumlu bir bilgi kaynağı olma konusundaki soruları da beraberinde getiriyor. Özdemir, “Grok genelde X platformunda geniş kitlelerce kullanılıyor. O tarafta çok doğru bir cevap vermeniz son kullanıcı tarafından bir karşılık bulmayabilir.” diyerek bu durumu ele aldı.


Dil modellerinin yanıtlarını denetleyen bağımsız bir kuruluş bulunmaması, bu alanda bir denetim mekanizmasına duyulan ihtiyacı artırıyor. Özdemir, OpenAI, Meta ve Google gibi şirketlerin, bu tür önyargıları filtrelemek için çeşitli denetleyici sistemler kullandığını belirtti. Ancak Grok’un daha serbest bir yaklaşım benimseyerek bu filtreleme mekanizmalarını devre dışı bıraktığını vurguladı.


Yapay Zeka ve Tarihsel Sorunlar




Grok, ırkçı ve argo söylemleri benimseyen yapay zeka dil modellerinin yalnızca bir örneği. Microsoft’un 2016 yılında geliştirdiği “Tay” adlı yapay zeka sistemi de benzer sorunlarla karşılaşmıştı. Tay, kullanıcılarla kurduğu iletişimden öğrenerek yanıt vermek üzere tasarlanmıştı ancak kısa sürede ırkçı ve sorunlu bir dil benimsemişti.


Özdemir, yapay zeka teknolojilerindeki bu benzer sorunların insan kaynaklı tercihlerden kaynaklandığını ifade etti. “Dil modellerinin hepsi insan kaynağıyla geri bildirim alır. Burada önemli olan, bu geri bildirimlerin belirli filtrelere tabi tutulmasıdır.” dedi.


Yanlış Bilgilerin Silinmesi ve Gelecekteki Potansiyel Tehditler




Yetkililer, Grok’ta yaşanan sorunların giderildiğini belirtse de, bu sorunların devam etmesi, sistemin tamamen devredışı bırakılarak yeniden eğitilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Grok’un öğrendiği yanlış bilgilerin silinmesi pek mümkün değil, bu da yapay zekanın güvenilirliği konusunda ciddi endişelere yol açıyor.


Yapay zekanın giderek artan bir topluluk tarafından bilgi kaynağı olarak kullanılması, dezenformasyon ve kutuplaşmayı artırma olasılığını da beraberinde getiriyor. Özdemir, bu konuda şu değerlendirmelerde bulundu: “Ülke olarak kendi dil modelimizi oluşturup bunun üzerinde çalışmalarımızı gerçekleştirmekten başka bir yol yok. Aksi takdirde önyargılara maruz kalmaktan başka seçeneğimiz kalmıyor.”


Yapay Zeka Kaynaklı Dezenformasyondan Korunma Yöntemleri




Yapay zeka tarafından sağlanan bilgilere karşı dezenformasyondan korunmak için şeffaflık önemlidir. Özdemir, “Siz Wikipedia’ya ne kadar güveniyorsanız, o dil modeline de ancak o kadar güvenebilirsiniz.” diyerek güvenin ne kadar kritik olduğunu vurguladı. Sonuç olarak, tamamen objektif bir dil programı oluşturmak, gerçek hayattaki veri setlerinin objektif olmaması nedeniyle mümkün olmayabilir.


https://merhabaizmir.com/grok-krizi-yapay-zekadaki-objektifligi-ve-dogru-bilgiyi-sorgulatti/?utm_source=dlvrit