Alm. Ikonoskop (n), Fr. Iconoscope (m), İng. Iconoscope.
Işıtaç,
Televizyon kameralarında görüntüleri almak için kullanılan flüoresan ekranı yerine fotoelektrik mozaik yerleştirilmiş katot ışınları tüpü. Fotoğrafı çekilecek cismin, küçük boyda görüntüsünü veren ıraksak mercekli cihaz şeklinde de tarif etmek mümkündür. İlk defa 1934 yılında V.K. Zworky bir ikonoskop yaptı. Bu ikonoskop, fotoverici lambalar bulunan bir mozaikle, bir elektron tabancasından meydana gelen havası alınmış lambadan ibaretti.
Elektron tabancası, aynen katot ışınları tüpünde olduğu gibi bir anot, bir katot ve bir de Wehnelt borusundan meydana gelir. Mozaik, arka tarafı metal sırla kaplanmış bir levhadır. Bu levhanın yüzünde çok sayıda gümüş damlacıklar bulunur. Bu damlacıklar sezyum oksitle kaplanarak foto verici hâle gelirler. Ön yüzdeki her bir damlacık, arkadaki metal kaplama ve aradaki mika ve küçük kondansatör meydana getirir. Metal kaplı levha 9x12 cm ebatında 100 milyon adet civarında damlacık ihtiva eder.
İkonoskopun çalışması:
Televizyona aktarılacak görüntü, bir fotoğraf objektifi yardımıyla mozaik üzerine düşürülür. Mozaik üzerindeki her damlacık, görüntü noktasının aydınlanma şiddetiyle doğru orantılı olarak elektron neşreder. Her damlacık pozitif elektrikle yüklenirken arkasındaki mâdenî levha da etkiyle negatif olarak elektriklenir. Hâsıl olan bu kondansatörlerin elektrik yükleri ve potansiyelleri farklıdır. Elektron tabancasından çıkan elektron demeti damlacıklara çarparak onun pozitif yükünü nötrleştiren bir komütatör rolü oynar. Bu esnada değişen bir potansiyel farkı elde edilir. Bu değişen potansiyel farkı bir amplifikatörün ızgarasına tatbik edilerek, görüntü taşıyıcı dalgaların modülasyonunu yapacak elektrikî akıma dönüştürülür.
