Bir kişinin mazisi, geçmişi ...

Cemaziyel Evvel,
Bir kişinin mazisi, geçmişi.
Eğer birisinin geçmişiyle ilgili olumsuzluklardan bahsediliyorsa, "Biz onun cemaziyel evvelini biliriz" denir.  
Geçmisini bilmek, daha önce ne olduğunu bilmek, aslında nasıl birisi olduğunu bilmek, birinin iç yüzünü bilmek manasında kullanılan deyimdir. Onun için Hep derler ya; "Ne oldum değil, Ne olacağım" diyeceksin.
Geçmişini unutup ta büyüklük taslayanlar için kullanılan bir söz. 
Bir kimsenin geçmişteki kötü durumlarını bilmek.

Arabi ayların beşincisidir. Hicri takvimdeki aylardan beşincisinin ismidir. Bunu takip eden aya da cemaziyelahir adı verilmiştir. Kelimelerin aslı Arapça cumadu'l-ula ve cumadu'l-ahire'dir. Arabistan'da takvimin yürürlüğe girdiği zamanlarda iki ay boyunca yağmursuzluktan kaynaklar kurumuş. Buna bakılarak da bu aylara cumadu'l-ula (ilk kuraklık) ve cumadu'l-ahire (son kuraklık) adları konulmuş.
Cemaziyelevvel ve ahiri halkın üç aylar olarak bildiği receb, şaban, ramazan ayları takip eder. Bunun için eski haminneler bu iki aya "büyük tövbe, küçük tövbe" adını koymuşlarmış. 

Bu ay adı ile deyimin oluşumu şöyledir.
Osmanlılar'da yaygın bir arşiv geleneği vardı. Devlette ne olup bitiyorsa arşivlenirdi. Bir devlet kaleminde her ayın evrakı toplanır bezden bir torbaya doldurulur, torbanın üstüne de o ayın ismi yazılır ve arşive kaldırılırdı.

Vakt-i zamanında bir devlet memuru ricayla yoksul bir yakınını bir kalemde işe aldırmış. Adam o kadar yoksulmuş ki üzerine giyecek bir gömleğe dahi minnet edermiş. Öyle ki bir gün, eski bir arşiv torbasından kendine bir gömlek diktirmiş. Arşiv torbasında da önceleri cemaziyelevvel ayının evrakı saklanmış olduğundan üzerinde Arap alfabesiyle cemaziyelevvel yazarmış. Gömlek dikilip adam giymeye başlayınca da tam sırtında bir mühür misali cemaziyelevvel okunmaya başlamış.

Gel zaman git zaman, adam devlet kapısında zengin olmuş ve geçmişini unutmaya başlamış. Çok kibirli biri olup çıkıvermiş. Bir gün kendisini çok önceden tanıyanlardan biri onun bu halini görünce;  "Biz onun cemaziyelevvelini de biliriz" deyivermiş. Böylece bu deyim günümüze kadar kullanılır olmuş.

© Yayınlanan haber ve fotoğrafların tüm hakları SUCUDO Ltd firmasına aittir. © Sitede yayınlanan yazıların hiçbiri telif hak sahibinin izini alınmadan yayınlanamaz. Designed & SEO by Levent Özen | Copyright © Bulmaca Cevap | 2011-2024