İlk uçanlar ...

Ilk Ucanlar
1. FARABLI ISMAIL CEVHERI:
Asil adi, Ebu Nâsir Ismail bin Humad'ul Cevherî'dir. Cevherî Horasanin Farab sehrinde, milâdin onuncu asrinda dunyaya gelmistir. Ilk tahsilini dayisi Ibrahim Farabî'den almistir. Daha sonra Farab medreselerinde bircok ilimleri tahsil etmistir. Nisabur'da yuzlerce talebeye ders vermistir. Derslerden sonra evine cekilen Cevherî, bir cok hesaplar yaparak ucmanin carelerini arastirmistir. Sonunda bu maksadina ulasmak icin birtakim kanatlar yapmistir.
Ilk zamanlar, evinin bahcesinde tecrubeler yapip sonra da hazirladigi bir takim tahtalari, Ipleri ve kanatlan alarak Nisabur'daki Ulu Caminin minaresine cikti. Camiin kubbesinden havalanarak ucmaya basladi. Dunyanin ilk ucan insani, insanoglunun ilk tayyaresini yapan Farabli Cevherî, havada epeyce dolastiktan sonra yere inmek istedi. Fakat buna muktedir olamadi. Birdenbire duserek parca parca oldu (M. 1010)
2. ILK PARASUTCU:
Anadolu Selcuklu Devletinin kurucusu Kutalmis oglu Suleyman Sah'in oglu Kilic Arslan'i, Bizans Imparatoru Manuel Komnen Istanbul'a davet etmisti. Imparator, Kilic Arslan serefine hipodromda tantanali senlikler icra ettirmisti. Bizanslilar bu meydanda butun hunerlerini gosterdiler. Bu esnada Kilic Arslan'la beraber gelen bir Turk, Atmeydanindaki Dikilitas uzerinden havaya ucacagini bildirdi. Bu adam, yuksek Dikilitas uzerine cikti. Sirtinda gayet uzun ve genis beyaz bir elbise vardi. Bu beyaz elbise bir parasut gibi sisiyordu.
Gercekten bir muddet havada uctu, fakat biraz sonra yere duserek parca parca oldu (M. 1159). Bizans tarihleri onu "Serakino" yani "Sarkli" diye kaydetmektedirler. Adi malum olmayan bu Turk de ilk parasutcudur.
3. IBN-I FERNAS:
Enduluslu olan Ibn-i Fernas da kanatlar takarak ucmaya tesebbus eden ilklerdendir. Prof. Hamidullah'in ifadesine gore Ibn-I Fernas (vefati 388) bir cihaz icad etmis ve onunla uzun bir mesafe ucmustu.
4. KARTAL KANATLI HEZARFEN AHMED CELEBI:
Bin fen bilen manasina gelen Hezarfen vasif ve sohretini alan Ahmed Celebi 17. yuzyilda yasamis bir Turk âlimidir. Kendisinden once yasamis âlimlerin Ilimlerinden, bilhassa Bîrûnî ve Ibn-i Sina ile ayni devirde yasamis olan Farabli Ismail Cevherînin ucus tecrubelerinden faydalanmistir. Hezarfen Ahmed Celebi, Cevherînin basari akimlarini ve denge unsurlarini hesapladi; ucmak icin kartali ornek almak gerektigini dusundu. Asil buyuk denemeye girismeden once, o devirde cok buyuk bir spor alani olan Istanbul'daki Okmeydani'nda tam dokuz deneme yapti. Her denemede bir duzeltme yaparak kendisini ucuracak kanatlara son seklini verdi. Nihayet bir gun Galata Kulesinden Bogaz'in sularini asti. Uskudar'da Dogancilar adini tasiyan semte bir kus gibi suzulerek indi. Bu hâdisenin gorgu sahidlerinden biri olan Evliya Celebi, bu ucusun tarihini belirtmeden IV. Murad zamaninda gerceklestigini soylemekle yetiniyor. IV. Murad 1623-1640 yillari arasinda hukumdarlik yaptigina gore, ucusun bu tarihler arasinda gerceklestigi kesindir. Konuyu arastiran tarihciler bunun, saltanatin ilk yillarina rastladiginda birlesiyorlar.
Hezarfen Ahmed Celebi icin baslica kaynak Evliya Celebi Seyahatnamesidir. Evliya Celebi ondan "Ilk olarak Okmeydaninin minberi Uzerinde, ruzgarin siddetiyle kartal kanatlariyla sekiz dokuz kere havada pervaz ederek ta'lim etmistir. Daha sonra Sultan Murat Han Sarayburnunda Sinan Pasa Koskunden temâsâ ederken Galata Kulesinin tâ en ust zirvesinden lodos ruzgâriyl ucarak Uskudar'da Dogancilar meydanina inmistir." diye bahsetmektedir. (2)
IV. Murad, Hezarfen'i bir kese altinla mukafatlandirmistir .
5. LAGARÎ HASAN CELEBI
Lagari Hasan Celebi Dorduncu Murad devrinde elli okkalik barut ma'cunu ile calisan 7 kollu bir roketin atis gucunden istifade ederek dunyanin ilk insan tasiyan roketini yapmisti. Roket kendi yardimcilari vasitasiyla ateslenip havalanacak ve kendisi denize inecegini tasarlamis ve nihayet tasarisinda muvaffak olmustu. Bir yandan kendisi havalanirken denizde birkac gemi ve icinde dalgiclar oldugu halde kendisini bekliyorlardi. Her ihtimâle karsi da araci muhkem sekilde yapilmisti. Roketlerin ateslenmesiyle fezaya dogru havalanmis dairevî sekil cizerek denize inmisti.
Fakat malum olan bir sey varsa bu tarihten sonra Avrupa'da buna benzer tecrubeler yapilmaya baslamis, kimi kendine kanat takmis ve kimi de tayyâre yapmaya calismisti.. Bu sahada calisanlarin yalniz batililar oldugu anilir iken Endulus'lu Abbas bin Fernas ve Farabli Ismail Cevheri, Hezarfen Ahmed Celebi ve Lagari Hasan Celebi ismi hic soylenmez.
(1) Ahmet Zeki Pasa: L'Aviation chez les Musulman, 1912'de Atina Mustesriklar Kongresine sunulan rapor.
(2) Evliya Celebi, Seyahatnâme C.l, sayfa 670, Ist 1314.
© Yayınlanan haber ve fotoğrafların tüm hakları SUCUDO Ltd firmasına aittir. © Sitede yayınlanan yazıların hiçbiri telif hak sahibinin izini alınmadan yayınlanamaz. Designed & SEO by Levent Özen | Copyright © Bulmaca Cevap | 2011-2024